Her araç türü için farklı ehliyet sahibi olmak gerekir. Çok fazla ehliyet türü olduğu için bu ehliyetlerin hangi araçları kapsadığı ve şartları kafa karışıklığı yaratabilmektedir. Ehliyetinizi aldıktan sonra özellikle araç sürmenin zor olduğu İstanbul’da araç kiralayarak araç sürme pratiğinizi geliştirebilirsiniz. Bu yazımızda ehliyet sınıfları, ehliyetlerin alınma şartları ve geçerlilik süreleriyle ilgili bilgiler vereceğiz.
Ehliyet nedir?
Trafiğe açık olan karayollarında motorlu veya motorsuz araç kullanmak için gerekli olan belgeye ehliyet denir. Ehliyet olmadan araç kullanılması yasaktır. Ehliyetsiz araç kullanımı tespit edilirse ağır cezai yaptırımlar uygulanmaktadır.
Ehliyet alabilmek için birkaç şart bulunmaktadır. Öncelikle ehliyet alacak olan kişinin araç kullanmasını engelleyecek nitelikte bir rahatsızlığı bulunmaması gerekir. Adli sicili temiz olması gereken sürücü adayı, ehliyet için girilen yazılı ve uygulamalı sınavı da geçtikten sonra ehliyeti almaya hak kazanır.
Ehliyet sınıfları nelerdir?
A, C1, C, D1, D, BE, CE, C1E, DE, D1E, M, B1, B, A1, A2, F ve G olmak üzere toplamda 17 farklı ehliyet sınıfı bulunmaktadır. Her ehliyet sınıfı ile farklı araç türleri kullanılabilmektedir. Ayrıca bazı ehliyetler diğer sınıftaki araçların kullanımına da olanak tanımaktadır. Ehliyetinizi aldıktan sonra eğer özel bir aracınız yok ise araç kiralamak isterseniz karşınıza bir takım sorular çıkacaktır. Bu yüzden Güvenilir Araç Kiralama İçin Nelere Dikkat Edilmeli yazımıza da bir göz atmanızı öneririz.
B sınıfı ehliyet
En yaygın olarak alınan ehliyet türü B sınıfı ehliyettir. Bu sürücü belgesine sahip olan kişiler otomobil ve kamyonet kullanabilir. Ayrıca B sınıfı ehliyet alan kişiler B1, M ve F sınıfı araçlar da kullanabilmektedir. B sınıfı sürücü belgesi alabilmek için 18 yaşını doldurmak gerekir. Ehliyetin geçerlilik süresi ise 10 yıldır.
B1 sınıfı ehliyet
Motor gücü 15 kv ve altında olan, ağırlığı 400 kilogramı aşmayan dört tekerlekli motosiklet kullanılması için verilen ehliyet türüdür. Eğer yük taşımacılığı yapılacaksa toplam ağırlığın 550 kilogramın altında olması gerekmektedir. M sınıfı ehliyetle kullanılabilecek araçları da kaplayan bu ehliyeti alabilmek için en az 16 yaşında olunması gerekir. Ehliyetin geçerlilik süresi 10 yıldır.
BE sınıfı ehliyet
B sınıfına dahil olan araçlarla yük taşımacılığı yapmayı planlayanlara verilen ehliyettir. Kullanılacak römork veya yarı römorkun toplam net ağırlığının 3.500 kilogramın altında olması zorunludur. Bu ehliyete sahip kişiler aynı zamanda M, B1, B ve F sınıfı araçları da kullanabilir. Minimum 18 yaşında alınabilen bu ehliyeti almaya hak kazanmak için öncelikle B sınıfı ehliyet alınması gerekir. 10 yıl geçerlilik süresi bulunmaktadır.
C1 sınıfı ehliyet
7.500 kilograma kadar kamyon ve çekici kullanacakların C1 ehliyeti alması gerekmektedir. Bu ehliyeti almak isteyenlerin öncelikle B sınıfı ehliyete sahip olması şartı aranır. 5 yıl boyunca geçerli olan C1 sınıfı ehliyeti alan kişiler M, B1, F ve B sınıfı araçlar kullanabilir.
C1E sınıfı ehliyet
C1E sınıfı sürücü belgesi, C1 sınıfı ehliyetle kullanılabilen araçlara takılan ve maksimum ağırlığı 750 kilogramı geçmeyen römork veya yarı römorktan oluşan ve toplam ağırlığı 12.000 kilogramı aşmayan birleşik araçların kullanımını mümkün hale getirir. Ayrıca B sınıfı ehliyetle kullanılan araçlara takılan ve yüklü haldeki azami ağırlığı 3.500 kilogramı aşan römork veya yarı römorktan oluşan ve toplam ağırlığı 12.000 kilogramı geçmeyen birleşik araçları kullanacak sürücülerin de C1E sınıfı ehliyet alması gerekir.
C1E sınıfı ehliyet alacak kişilerin öncelikle C1 ehliyeti alması şartı bulunmaktadır. 18 yaş sınırı bulunan ehliyeti alanlar M, B1, B, BE, F ve C1 sınıfı araçları kullanabilir. Ehliyetin geçerlilik süresi 5 yıldır.
C sınıfı ehliyet
Çekici ve kamyonların kullanılabilmesi için alınan ehliyettir. Bu ehliyeti alanlar M, B1, B, C1 ve F sınıfı araçları da kullanabilir. 5 yıl geçerli olan bu ehliyeti almak için önce B sınıfı ehliyet sahibi olunması ve 21 yaşının doldurulması gerekir.
CE sınıfı ehliyet
C sınıfında yer alan araçlara yüklü ağırlığı 750 kilogramı aşmayacak şekilde römork veya yarı römork takılarak kullanılmasını mümkün hale getiren ehliyet sınıfıdır. CE sınıfı ehliyet alan kişilerin önce C sınıfı ehliyet alması gerekmektedir. M, B1, B, BE, C, C1, C1E ve F sınıfı araçlar CE sınıfı ehliyet ile kullanılabilir. 5 yıl geçerli olan ehliyeti alabilmek için en az 21 yaşında olunması gerekir.
D1 sınıfı ehliyet
Minibüs kullanacak kişilerin alması gereken ehliyet türü D1 sınıfı ehliyettir. En az 21 yaşında alınabilen ehliyete sahip olabilmek için B sınıfı ehliyet almış olmak gerekir. D1 sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1 ve F sınıfı araçlar kullanılabilir. Geçerlilik süresi 5 yıldır.
D1E sınıfı ehliyet
D1 sınıfı sürücü belgesine göre biraz daha farklı olan bu ehliyeti alan kişiler, minibüs ile 750 kilogramı geçmeyecek şekilde römork kullanabilir. D1E sınıfı ehliyet alacakların 21 yaşını doldurmuş olması ve halihazırda D1 sınıfı ehliyet sahibi olması zorunludur. M, B, B1, BE, D1 ve F sınıfı araçlar bu ehliyetle kullanılabilir. D1E ehliyet 5 yıl boyunca geçerliliğini korur.
D sınıfı ehliyet
Otobüs kullanacak sürücülerin aldığı ehliyet belgesidir. En az 24 yaşında olunması ve B sınıfı ehliyetin bulunması şartı aranmaktadır. Bu ehliyetle aynı zamanda M, B1, B, D1 ve F sınıfı araçlar da kullanılabilir. Geçerlilik süresi 5 yıldır.
DE sınıfı ehliyet
D sınıfı sürücü belgesinden farklı olan DE sınıfı ehliyet ile otobüste 750 kilogramı aşmayan römork kullanımına izin verilir. En az 24 yaşında alınabilen ehliyet için D sınıfı ehliyet sahibi olma şartı bulunmaktadır. M, B1, B, BE, D1, D, D1E ve F sınıfı araçlar bu ehliyetle kullanılabilir.
F sınıfı ehliyet
Traktör ve benzeri araçların kullanılabilmesi için alınması zorunlu ehliyet türüdür. En az 18 yaşında alınabilen ehliyetle M sınıfı araçlar da kullanılabilir. 10 yıl boyunca geçerlidir.
G sınıfı ehliyet
İş makinası kullanacak kişilerin alması gereken ehliyet türüdür. 18 yaşını dolduran kişiler G sınıfı ehliyet için sınavlara girebilir. G sınıfı ehliyet alanlar M sınıfındaki motorlu bisikletleri kullanma hakkına sahip olur. 10 yıl boyunca geçerli olmaktadır.
M sınıfı ehliyet
MOPED olarak adlandırılan motorlu bisikletlerin kullanımını mümkün kılan ehliyettir. Söz konusu motorlu bisiklet 2,3 veya 4 tekerlekli bir yapıda olabilir. M sınıfı sürücü belgesi almak için 16 yaşını doldurmuş olmak yeterlidir. Geçerlilik süresi 10 yıldır.
A1 sınıfı ehliyet
Silindir hacmi 125 santimetreküpün altında olan, gücü 11 kilovatı aşmayan ve motor gücünün toplam ağırlığına oranı 0,1’i geçmeyen iki tekerlekli motosikletlerin kullanımını sağlayan ehliyet sınıfıdır. 16 yaşını dolduranların alabildiği bu ehliyetle M sınıfı araçlar da kullanılabilir. 10 yıl süresince geçerlidir.
A2 sınıfı ehliyet
Maksimum gücü 35 kv olan 2 tekerlekli ve 15 kv olan 3 tekerlekli araçlar A2 sınıfı ehliyet ile kullanılabilir. 18 yaşında alınabilen ehliyetle A1 ve M sınıfı araçlar da sürülebilir. Geçerli olduğu süre 10 yıldır.
A sınıfı ehliyet
Motor gücü 35 kv üstü olan 2 tekerlekli ve 35 kv üstü 3 tekerlekli motosikletler A sınıfı ehliyetle kullanılabilir. 2 tekerli motosikletler için 20 yaş, 3 tekerlekli motosikletler için 21 yaş şartı aranır.
24 yaşını doldurmamış kişilerin A sınıfı ehliyet alabilmesi için en az 2 yıllık A2 ehliyetine sahip olması gerekmektedir. 24 yaşını dolduranlarda ise bu şart aranmaz ve bu kişiler direkt olarak A sınıfı ehliyet alabilirler. Bu ehliyete sahip olan kişiler M, A1 ve A2 sınıfına dahil olan araçları kullanabilirler. Dolayısıyla A ehliyeti alanlar her türlü MOPED ve motosikleti sürebilirler. 10 yıl boyunca geçerliliğini korur.
Ehliyet geçerlilik süresi sonunda ne yapılmalıdır?
Ehliyetlerin geçerlilik tarihine dikkat edilmesi son derece önemlidir. Tarihi geçmiş ehliyet ile araç kullanmak ceza sebebidir. Geçerlilik süresinin tamamen bitmesi beklenmemeli ve haftalar öncesinden emniyet müdürlüklerine müracaat edilerek ehliyetin yenilenmesi talep edilmelidir.
